Γ. Νταλάρας, σαν τραγούδι μαγεμένο

Moderators: Stelios Lambropoulos, theocharis

Stelios Lambropoulos
Posts: 218
Joined: Mon Aug 20, 2007 10:02 pm

Γ. Νταλάρας, σαν τραγούδι μαγεμένο

Postby Stelios Lambropoulos » Mon May 12, 2008 10:00 pm

Image

Πήγα στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης με την ιδέα πως θα ακούσω ρεμπέτικα. Είχα διαβάσει και είχα δει και στις διαφημίσεις πως πρόκειται για ένα μουσικό θέαμα. Συγκράτησα μόνο το μουσικό. Θεώρησα πως θέαμα έτσι και αλλιώς θα ήταν. Αφού θα τους βλέπαμε να τραγουδάνε και να παίζουν. Λάθος μου. Πρόκειται περί μιας ωραίας μουσικοθεατρικής παράστασης. Αν είναι δόκιμος ο όρος.

Η παράσταση ξεκινά με τον Νταλάρα να λέει πως έστειλε με κούριερ ένα δέμα στον πατέρα του. Το δέμα περιέχει ένα μηχάνημα (cd player) και ένα cd με τραγούδια, για να γλεντάνε εκεί ψηλά, στον παράδεισο που βρίσκονται, θυμίζοντας μας το σχετικό τραγούδι του Παπαϊωάννου.
Στην σκηνή (κάτω σκηνή για την ακρίβεια) βρίσκονται οι τραγουδιστές και οι οργανοπαίκτες. Ενώ στην …άνω σκηνή βρίσκεται ο …κάτω κόσμος. Οι πεθαμένοι δηλαδή: Ο Μάρκος, ο Τσιτσάνης, ο Παπαϊωάννου, η Νίνου, χαριστικά ο Λουκάς Νταράλας και μια γκαρσόνα.
Βέβαια, αστειευόμενοι πάντα, ενώ βρίσκονται ψηλά (άνω σκηνή) αλλά και γενικώς (στον παράδεισο) δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ο Παπαϊωάννου έγραψε πως βρίσκονται στον Άδη, άρα ίσως να έπρεπε να βρίσκονται στην …κάτω σκηνή. Κυριάρχησε όμως το χριστιανικό (άνω, ουρανός κ.λπ.)
Οι ρεμπέτες λοιπόν, μας λένε πως έγραψαν τα τραγούδια τους, τι τράβηξαν γενικώς στη ζωή τους, χορεύουν, αστειεύονται, θυμούνται διάφορα ευτράπελα και συνήθως δίνουν πάσα στους από κάτω. Τα ωραία κείμενα τα έγραψε ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης ο οποίος έχει εντρυφήσει στο ρεμπέτικο. Φαίνεται αυτό. Πολύ καιρό, για να μην πω πρώτη φορά, που άκουσα δημόσια, ακόμη και στα ρεμπετάδικα που πάω, το τραγούδι του Μάρκου, Είσαι αφράτη σα φραντζόλα. Ωραία και η σύνδεση με την Barbounara. Βέβαια θα μπορούσαν να λείπουν τα εύκολα κόλπα: π.χ. το μηχάνημα (cd player) ψήνει και καφέ;


Τα τραγούδια που ακούγονται ανήκουν σε όλες τις περιόδους του ρεμπέτικου και τις νεοελληνικής ιστορίας (μέσα 19ου έως μέσα 20ου αιώνα). Από την Σμύρνη και την Πόλη πάμε στην Αμερική και στην Μικρασιατική Καταστροφή. Στη συνέχεια ακούγονται τραγούδια του "πειραιώτικου" ρεμπέτικου και της εποχής της Μεταξικής λογοκρισίας, της Κατοχής και του Εμφυλίου

Image
Άποψη της σκηνής. Επάνω βλέπουμε τον παράδεισο στον οποίο εμφανίζονται
οι ρεμπέτες και κάτω τη σκηνή όπου εμφανίζονται οι τραγουδιστές και οι
οργανοπαίκτες (η φωτογραφία είναι από το musicheaven).


Οι από κάτω δείχνουν να το διασκεδάζουν, όχι όλοι όμως. Ο Νταλάρας φαινόταν πως το γούσταρε αυτό που έκανε. Ακολουθούσαν η Σοφία Παπάζογλου και ο Ζαχαρίας Καρούνης. Η Ασπασία Στρατηγού όχι πως δεν το απολάμβανε, αλλά ήταν λίγο κουμπωμένη. Ο Μπάμπης Στόκας απεναντίας, μάλλον δεν ένιωθε καλά. Σαν να μην τον χωρούσε ο τόπος (και να πεις πως ήταν στενάχωρα). Συνεχώς κουνούσε τα πόδια του και έπιανε τα αυτιά του, πρέπει να τον ενοχλούσαν αυτά τα καλώδια που είχαν όλοι οι τραγουδιστές στα αυτιά τους, γιατί σε κάποια φάση και ο Νταλάρας και η Παπάζογλου είχαν μικροπροβλήματα. Στην αρχή του δεύτερου μέρους ο Στόκας δεν εμφανίστηκε μαζί με τους άλλους στη σκηνή. Υπέθεσα πως έφυγε. Βέβαια, προς το τέλος ξαναβγήκε. Βαρύς όμως πάλι. Δεν απέδωσαν και οι προσπάθειες της Παπάζογλου, η οποία σε κάποια φάση του είπε: Έλα Μπάμπη, κουνήσου. Πολύ πλάκα.

Όσον αφορά τις ερμηνείες, όλοι είχαν τις καλές στιγμές και τις αδιάφορες στιγμές. Με συγκίνησε ο Νταλάρας με το «Βουνό», ο οποίος φαίνεται πως και τα κατέχει και τα γουστάρει αυτά τα τραγούδια, και ο Στόκας με το «σαν πεθάνω στο καράβι». Ενδιαφέρον έχει και ο Ζαχαρίας Καρούνης. Βέβαια μερικές φορές τα έλεγαν τα τραγούδια σαν μπαλάντες. Αυτά τα σημεία ήταν πολύ βαρετά, ευτυχώς όμως ήταν δυο-τρία μόνο. Έλειπαν επίσης τα ταξίμια. Τρία συνολικά, αν θυμάμαι καλά. Μια φορά ο Τρίγκας, άλλη μια φορά ο Πάππος. Το τρίτο δεν θυμάμαι ποιος το έπαιξε. Αυτά τα τρία δεν είναι αρκετά. Τα μπουζούκια ήταν σε δεύτερη μοίρα. Και όχι μόνο αυτό, ήταν και στην δεύτερη σειρά. Δεν φτάνει που ακούσαμε δυο ταξίμια, δεν τους βλέπαμε κιόλας. Ο μόνος που τηρούσε την παράδοση ήταν ο Νταλάρας. Στην πρώτη σειρά και με όργανο παρακαλώ. Όπως παλιά, που όποιος καθόταν στο πάλκο έπρεπε να παίζει και όχι μόνο να κρατά κάτι.


Αυτό που μου έκανε εντύπωση είναι το ύφος του Νταλάρα. Μερικές φορές και σε αυτή την παράσταση αλλά και στο Ηρώδειο, στην παράσταση με τις ουσίες, κάτι σαν να έδειχνε στο κοινό, με τον δείκτη του αριστερού του χεριού. Σαν να τους έλεγε προσέξτε, ακούστε. Λίγο δασκαλίστικο.
Την ώρα που οι τραγουδιστές τραγουδάνε, στον …κάτω κόσμο δείχνουν ενδιαφέρον οπτικό υλικό, φωτογραφίες και βίντεο, υπεύθυνος γι’ αυτό είναι ο Γρηγόρης Καραντινάκης. Το υλικό αυτό είναι δοσμένο με μέτρο. Κάποια στιγμή σταματά. Έτσι, μπορείς να αφοσιωθείς περισσότερο στην παράσταση χωρίς να σε αποσπά το οπτικό υλικό.
Τα σκηνικά του …κάτω κόσμου είναι πολύ όμορφα. Υπεύθυνη γι’ αυτά η Έρση Δρίνη.

Το κοινό που παρακολουθεί, αν και βρισκόμαστε στο Μέγαρο, συμπεριφέρεται συναυλιακά. Έχουμε όλα τα γνωστά: παλαμάκια, μιλάει στο κινητό, βγάζει φωτογραφίες και βίντεο (εδώ οι ταξιθέτριες ήταν σε ρόλο χωροφύλακα), τραγουδά, σιγά όμως λόγω του χώρου, φωνάζει «μπράβο Γιώργο» κ.λπ. Εδικά το τελευταίο δεν έδειχνε να ενοχλεί, και γιατί άλλωστε, τον Νταλάρα ο οποίος σε πολλές περιπτώσεις έδινε το τραγούδι στο κοινό. Παρόμοιες προσπάθειες έκανε και η Παπάζογλου. Και όπως φαντάζεστε, το κοινό ανταποκρινόταν. Σιγά μη δεν το ‘κανε.


Την παράσταση σκηνοθέτησε ο Σωτήρης Χατζάκης, ο οποίος στη συνέντευξη τύπου είπε πως το ρεμπέτικο αφορά στην κυτταρική μνήμη, την εσωτερική ζωή και την εθνική συνοχή αυτού του τόπου.


Μπουζούκι έπαιξαν, εκτός των Πάππου και Τρίγκα, οι Γιώργος Μάτσικας και Αλέκος Γλυκιώτης.
Εμφανίστηκαν επίσης οι ηθοποιοί Άρτο Απαρτιάν (υποδύεται τον Μάρκο Βαμβακάρη), Νίκος Αλεξίου (Βασίλης Τσιτσάνης), Μάνος Σειραγάκης (Γιάννης Παπαϊωάννου), Τάνια Τρύπη (Μαρίκα Νίνου), Έκτορας Καλούδης (Λουκάς Νταράλας) και Ελίτα Κουνάδη (γκαρσόνα).

Τις ενορχηστρώσεις επιμελήθηκε ο Γιώργος Νταλάρας με τον Κώστα Γανωσέλη.


Όπως θα περιμένατε, όλο και κάποιος θα τραβούσε ένα βιντεάκι για να το ανεβάσει στο ίντερνετ. Δείτε το :)





λειτουργούν τα τραγούδια στο Μέγαρο;

Ένα άλλο θέμα που με απασχολούσε πριν δω την παράσταση, ήταν ένα από τα κεντρικά ζητήματα που απασχολούν τους απανταχού ρεμπετόπληκτους:

«Μπορούν αυτά τα τραγούδια να λειτουργήσουν στο Μέγαρο;»

Το τι άκουσαν όλοι όσοι τόλμησαν να παίξουν αυτά τα τραγούδια σε χώρους όπως το Μέγαρο και το Ηρώδειο δεν λέγεται.

Σήμερα, θα σας δώσω την οριστική απάντηση :)
«Ναι, τα τραγούδια αυτά μπορούν να λειτουργήσουν και στο Μέγαρο. Όπως λειτουργούν και οπουδήποτε αλλού.
Αυτό που δεν καταλαβαίνουν οι αυτόκλητοι υπερασπιστές του ρεμπέτικου οι οποίοι, όπως έλεγε και ο Χατζιδάκις, είναι πολύ καλά ενημερωμένοι αλλά ουδόλως υποψιασμένοι, είναι τα εξής:
Τα τραγούδια λειτουργούν οπουδήποτε. Ο μόνος σκοπός τους είναι να μας συγκινούν. Τώρα, αν μέσω της συγκίνησης επιτυγχάνουν και άλλα πράγματα αυτό είναι αδιάφορο. Με αυτό κατά νου, μπορούν να λειτουργήσουν είτε ακούγοντάς τα σε ένα ουζερί, είτε στο μέγαρο είτε στο αυτοκίνητο είτε στερεοφωνικό μας στο σπίτι είτε οπουδήποτε αλλού.
Καλά θα κάνουν λοιπόν αυτοί που προσπαθούν να μας επιβάλλουν που θα τα ακούσουμε αυτά τα τραγούδια να σωπάσουν ή να μας αφήσουν να τα ακούμε όπου θέλουμε. Θα πρέπει να θυμούνται επίσης το εξής: με αυτά τα μυαλά και με αυτές τις απόψεις δούλευαν πολλά ρεμπετάδικα τη δεκαετία του ’90. Έμπαινες μέσα και ήταν σαν να έμπαινες σε εκκλησία. Απαγορευόταν, από τους θεματοφύλακες του ρεμπέτικου, να μιλήσεις, να γελάσεις (θυμάμαι χαρακτηριστικά στα τέλη της δεκαετίας του ‘90, τον Νίκο Παπάζογλου, να κάνει φασαρία σε ρεμπετάδικο της Θεσσαλονίκης επειδή κάποιοι γέλασαν και επειδή ήταν …χαμουτζήδες, από την Αθήνα δηλαδή, όπως ο ίδιος είπε) κ.λπ. Επικρατούσε μια κατάνυξη, θρησκευτική θα έλεγα, τότε στα ρεμπετάδικα. Ο πολύς κόσμος δεν διασκέδαζε. Πήγαινε να ακούσει μόνο (αυτό κάνει και στο μέγαρο, ας μην το ξεχνάμε). Τα συγκροτήματα, οι κομπανίες, διαγωνιζόταν ποιο θα παίξει τα πιο άγνωστα ρεμπέτικα. Έτσι φτάσαμε στο σημείο, σήμερα στα ρεμπετάδικα να βλέπεις τις ίδιες φάτσες που έβλεπες και πριν είκοσι χρόνια. Ο κόσμος έφυγε. Βέβαια κατάλαβαν το λάθος τους και άρχισαν σιγά-σιγά να επιτρέπουν τις «παρεκκλίσεις». Άσε που άρχισαν να παίζουν όχι απλώς πιο γνωστά τραγούδια αλλά και …Άκη Πάνου και Καζαντζίδη και Αγγελόπουλο και εδώ και δύο περίπου χρόνια, αν δεν κάνω λάθος, παίζουν και Θεοδωράκη. Πριν τελειώσει το πρόγραμμα λένε και πέντε τραγούδια του Μίκη.
Να δούμε αν θα καταφέρουν να αλλάξουν το κλίμα.



Image
το πρόγραμμα της παράστασης στην έντυπη μορφή του

Όσον αφορά το πρόγραμμα της παράστασης στην έντυπη μορφή του:
Με μια λέξη, προχειρότητα: Ο Λουκάς Νταράλας αναφέρεται ως Νταλάρας. Στη σελίδα 15 υπάρχει το κείμενο Μικρά ρεμπετολογικά το οποίο το υπογράφει ο Παναγιώτης Παπαδόπουλος. Μάλλον κάποιο λάθος έκαναν. Ίσως να ήθελαν να γράψουν Παναγιώτης Κουνάδης, ίσως Λεύτερης Παπαδόπουλος. Πάντως Παναγιώτη Παπαδόπουλο δεν έχω ακουστά. Βέβαια το κείμενο είναι γεμάτο κλισέ. Αυτά, που στην Ελλάδα τα έχουμε αποδεχτεί αλλά δεν έχουν αποδειχτεί (ρεμπέτικο υπάρχει εδώ και 150 χρόνια, το 1955 τελείωσε το ρεμπέτικο κ.λπ.). Σε κάθε περίπτωση είναι καλύτερο από το φωτοτυπημένο κείμενο του Κουνάδη. Αυτό δεν το περίμενα. Πλήρωσα πέντε ευρώ για το πρόγραμμα και πήρα το όμορφο έντυπο, να υποθέσω πως είναι το ίδιο με αυτό των παραστάσεων στην Αθήνα, και πέντε σελίδες φωτοτυπημένες. Μεγάλη προχειρότητα. Ας μην το έδιναν καλύτερα.
Στο όμορφα τυπωμένο έντυπο υπήρχαν αναφορές για πρόσωπα του ρεμπέτικου. Μια φωτογραφία, ένα μικρό κείμενο και ένα σλόγκαν. Π.χ. για τον Μάρκο, γράφει πως γεννήθηκε στη Σύρα, πως είναι από τις σημαντικότερες μορφές της ελληνικής μουσικής, πως είναι ο πρώτος που γραμμοφώνησε ρεμπέτικο, πως εμφανίστηκε με την Μπέλλου στη διάλεξη του Χατζιδάκη, πως μεταπολεμικά θεωρήθηκε ξεπερασμένος έως ότου ο Τσιτσάνης ξανακυκλοφόρησε τα τραγούδια του. Το σλόγκαν που συνοδεύει την φωτογραφία είναι το «ήταν ο πρώτος που κυκλοφόρησε ρεμπέτικο τραγούδι»
Βέβαια δεν υπάρχουν φωτογραφίες των Περιστέρη, Τούντα, Β. Παπάζογλου, Γιοβάν Τσαούς και Μπέζου. Αυτό είναι απαράδεκτο. Ειδικά στο κείμενο του Τούντα γράφουν: «φαίνεται πως πολλά από τα τραγούδια που κυκλοφόρησε με το όνομά του δεν είναι απαραίτητα δικές του δημιουργίες». Μα τα ίδια λένε κάποιοι και για τον Τσιτσάνη. Γιατί δεν τα αναφέρουν και αυτά, στο κείμενο που έγραψαν για τον Τσιτσάνη;
Επίσης στο κείμενο για τον Βαγγέλη Παπάζογλου χαρακτηρίζει την Αγγέλα γνωστή ερμηνεύτρια. Μα η Αγγέλα, έξι τραγούδια είπε σύμφωνα με τον κατάλογο του Δ. Μανιάτη.
Στον Μπαγιαντέρα, το σλόγκαν είναι: «έγραψε τραγούδια που γνώρισαν επιτυχία» Ουδέν σχόλιο. Επίσης στον Μπαγιαντέρα αναφέρει τη συγκλονιστική στιγμή της τύφλωσης πάνω στο …πάλκο, σύμφωνα πάντα με δική του διήγηση. Μα είναι δυνατόν να τα πιστεύουμε αυτά; Ο άνθρωπος, ο Μπαγιαντέρας, έδωσε περισσότερη έμφαση στο πρόβλημά του και είναι και λογικό. Πρέπει εμείς, πενήντα χρόνια αργότερα, να τα αναπαράγουμε;
Στους Τσιτσάνη και στον Παπαϊωάννου αφιερώνουν δύο σελίδες, ενώ σε όλους τους άλλους μόνο μια. Γιατί; Αξιολογικά μήπως;
Στον ηθοποιό Νίκο Αλεξίου, ο οποίος ενσάρκωνε τον Τσιτσάνη, αναφέρουν στα σύντομα βιογραφικά σημειώματα που υπάρχουν για σχεδόν όλους, πως πρόλαβε να ακούσει τον Τσιτσάνη στο «Χάραμα». Και είναι τόσο σημαντικό αυτό; Μου φαίνεται λίγο δύσκολο να ήθελε αυτή την αναφορά, στο βιογραφικό σημείωμα, ο Νίκος Αλεξίου.

Στο, φωτοτυπωμένο, τετρασέλιδο του Π. Κουνάδη τώρα έχω κάποιες απορίες:

Γράφει πως μετά την διάλεξη του Χατζιδάκη «αλλάζει το τοπίο που αφορούσε τις θέσεις τις επίσημης Αριστεράς για το ρεμπέτικο». Ισχύει κάτι τέτοιο; Έχω την εντύπωση, βασιζόμενος στα γραπτά του Κώστα Βλησίδη, πως δεν ισχύει αυτό.

Επίσης μιλώντας για την Σμύρνη «η ελληνική πλειοψηφία, ανέπτυξε πολιτιστικά πρότυπα, πιθανώς και πρωτοεμφανιζόμενα παγκοσμίως. Παιδεία, διάδοση πληροφοριών (δημοσιογραφία, τύπος), θέατρο, με κορυφαία εκδήλωση το τραγούδι – τη λαϊκότερη έκφραση της ανθρώπινης ψυχής – πήραν τεράστιες και απρόσμενες διαστάσεις.» Ακούγεται λίγο υπερβολικό ή εγώ κάνω λάθος;

Επίσης «από το 1850 και μετά, η έντονη ανάγκη ψυχαγωγίας όλων των κοινωνικών στρωμάτων, Ελλήνων και μη…». Γιατί από το 1850 και μετά;

Επίσης, «από το 1870 έως και το 1922 ομάδες μουσικών και τραγουδιστών, οι λεγόμενες κομπανίες, στις οποίες μετέχουν και μουσικοί άλλων εθνοτήτων – Τούρκοι, Αρμένιοι, Εβραίοι, Άραβες, ακόμα και Ευρωπαίοι – περιοδεύουν στις πόλεις της Ελλάδας…» Πιο πριν δεν περιόδευαν;
Και άλλα γράφει αλλά κουράστηκα :)



Αν εξαιρέσουμε το πρόχειρο έντυπο μια χαρά περάσαμε.
Και τα τραγούδια …λειτούργησαν. Αμήν.

Στέλιος Λαμπρόπουλος

nikos
Posts: 12
Joined: Thu Mar 15, 2001 10:58 am
Location: Germany

Postby nikos » Wed May 14, 2008 5:32 pm

Εμένα η παράσταση μου φάνηκε καλή.
Το πρόγραμμα δεν το πήρα. Αλλά από αυτά που γράφεις, μάλλον καλύτερα που δεν το πήρα.

Stelios Lambropoulos
Posts: 218
Joined: Mon Aug 20, 2007 10:02 pm

Postby Stelios Lambropoulos » Thu May 15, 2008 12:21 pm

Αναφορά στην παράσταση μπορεί να διαβάσει κανείς στον ηλεκτρονικό περιοδικό e-orfeas.gr
Διαβάστε το κείμενο του Τάσου Π. Καραντή Κάντε κλικ εδώ
καθώς και το κείμενο της Μάρως Χρυσανθοπούλου
Κάντε κλικ εδώ

ΑΝΤΩΝΑΣ
Posts: 0
Joined: Tue Dec 25, 2007 2:10 pm
Location: Θεσσαλονίκη

Postby ΑΝΤΩΝΑΣ » Fri May 23, 2008 9:31 pm

Δυστυχώς δεν μου άρεσε καθόλου.Την βρήκα πρόχειρη,κάτι σαν "αρπαχτή".Ανακουφίστηκα όταν τελείωσε,μόνον αυτό θα θυμάμαι.
Το κοινό καθαρά συναυλιακό,καμμία σχέση με το είδος του τραγουδιού.
Κρίμα

Stelios Lambropoulos
Posts: 218
Joined: Mon Aug 20, 2007 10:02 pm

Postby Stelios Lambropoulos » Sat May 24, 2008 8:20 pm

Και ποιο είναι αυτό το κοινό το οποίο είναι σχετικό με το είδος του τραγουδιού;

ΑΝΤΩΝΑΣ
Posts: 0
Joined: Tue Dec 25, 2007 2:10 pm
Location: Θεσσαλονίκη

Postby ΑΝΤΩΝΑΣ » Sun May 25, 2008 8:12 pm

Το κοινό που νοιώθει στη ψυχή του μέσα αυτά τα τραγούδια και σίγουρα απουσίαζε από την παράσταση αυτή.


Return to “Παρουσιάσεις”

Who is online

Users browsing this forum: No registered users and 4 guests