Η πρώτη ηχογράφηση με μπουζούκι

Ο Μάρκος Δραγούμης με άρθρο του στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία αναφέρει πως η πρώτη ηχογράφηση με μπουζούκι έγινε στην Γερμανία το 1917 από δύο αιχμαλώτους του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το τραγούδι είναι το «Χήρα ν’ αλλάξεις τ’ όνομα» με τους Καλαμαρά (μπουζουξής από την Σύρο) και Παπαδιαμάντη (αδελφός του γνωστού συγγραφέα). Ο δίσκος δεν κυκλοφόρησε στο εμπόριο, ηχογραφήθηκε μόνο επειδή οι Γερμανοί ήθελαν να καταγράψουν την λαϊκή μουσική των αιχμαλώτων τους. Το τραγούδι υπάρχει στο cd της Rounder με τίτλο «Μουρμούρικα»

Στην Αμερική ηχογραφούν οι Καραπιπέρης, Χαλικιάς, Νοκότης από το 1926 και μετά.

Στην Ελλάδα, όπως αναφέρει ο Π. Κουνάδης, το πρώτο τραγούδι είναι «τα δίστιχα του μάγκα» με μπουζουξή τον Μανέτα και τραγουδιστή τον Σπαχάνη, στην Columbia to 1931. Ο δίσκος κυκλοφορεί στο εμπόριο αλλά οι πωλήσεις δεν είναι οι αναμενόμενες. Παρόλα αυτά η Columbia ηχογραφεί ξανά, το 1932 με τον Μπάτη τα τραγούδια «Μπάτης ο δερβίσης» και «σου ‘χει λάχει» και με τον Μάρκο τα «Εφουμέρναμ’ ένα βράδυ» και «ταξίμι σερφ» αλλά δεν κυκλοφορεί τα τραγούδια στο εμπόριο. Στη συνέχει ηχογραφεί η Odeon με τον Μάρκο το «καραντουζένι» (να ΄ρχόσουνα βρε μάγκα μου) και το οργανικό «αράπ» τα οποία και κυκλοφορούν με επιτυχία.

Η έρευνα "Μια ματιά στο παρελθόν, μια συμβουλή για το μέλλον" του Κωνσταντίνου Ανδρικόπουλου μας δίνει επίσης στοιχεία για τις ηχογραφήσεις των Γερμανών. Δείτε την σχετική σελίδα
www.rebetiko.gr